شاید شما هم موافقید که رمزِ ماندگاری در بازار فارکس به پوشش بیشتر ریسکِ معاملات بستگی دارد؛ به همین دلیل قصد داریم شما را طیِ یکی دیگر از مقاله‌های آموزش فارکس با استراتژی هج در فارکس (Hedging) آشنا کنیم و با توضیح فواید و انواع هجینگ در فارکس توانایی‌تان را در کاهش ریسک معاملات و حفظ سرمایه افزایش دهیم.

هج در فارکس چیست

معامله‌گر با استفاده از استراتژی هجینگ قصد دارد از سرمایه گذاری‌های خود در برابر حرکات نامطلوب بازار که می‌تواند ناشی از رویدادهای اجتماعی، سیاسی یا اخبار مرتبط با تقویم اقتصادی فارکس باشد، محافظت کند.

هج در فارکس، عمل باز کردن موقعیت‌های استراتژیک در جفت ارزهای جداگانه برای به حداقل رساندن زیان‌های احتمالی در صورت تغییرات نامطلوب بازار است.

تکنیک هج در فارکس نوعی بیمه‌نامه برای معامله‌گر است و به او کمک می‌کند ریسک‌ها را کنترل کرده و از سرمایه‌ی خود در برابر نوسانات ناگهانی قیمت محافظت کند.

تاریخچه و تکامل هج در فارکس

هج تریدینگ سابقه‌ای طولانی دارد و به روزهای اولیه‌ی تجارت ارز برمی گردد.

پیدایش استراتژی خرید و فروش هم‌زمان در فارکس ناشی از نیاز شرکت‌های چند ملیتی به محافظت از دارایی‌های خود در برابر نوسانات ارزی بود.

با گذشت زمان، تکنیک‌های هج، تکامل یافت و امروزه معامله‌گرانِ ماهر طیف گسترده‌ای از استراتژی‌های مختلف هج را به کار می‌برند.

مزایای هج در فارکس چیست

1. حفاظت در برابر نوسانات نرخ ارز: با استفاده از استراتژی‌های هجینگ، معامله‌گران می‌توانند از سرمایه گذاری‌های خود در برابر ماهیت غیرقابل پیش بینی تغییرات نرخ ارز محافظت کنند.
2. حفظ سرمایه: هج کردن به‌عنوان یک شبکه‌ی ایمنی عمل می‌کند و جلوی کاهش قابل توجه ارزش سرمایه گذاری‌ها را می‌گیرد.
3. پتانسیل برای افزایش سود: در حالی که هدف اصلی هج کردن، مدیریت ریسک است، می‌تواند فرصت‌هایی برای افزایش سود هم ایجاد کند.

محدودیت‌های هجینگ در فارکس چیست

• هزینه‌ها و مخارج: اجرای استراتژی‌های هج، هزینه‌های اضافی مانند کارمزد تراکنش و موارد مشابه را به همراه دارد. باید به‌دقت این هزینه‌ها را در نظر بگیرید تا مطمئن شوید که فعالیت‌های هجینگ شما مقرون به‌صرفه است.
• پیچیدگی و عوامل خطر: هجینگ در فارکس شامل تکنیک‌های پیچیده است و خطرات ذاتی را به همراه دارد. باید دانش و تجربه‌ی لازم را برای درک و پیمایش مؤثر این پیچیدگی‌ها داشته باشید.
• محدودیت در شرایط خاص بازار: استراتژی‌های پوشش ریسک ممکن است برای همه‌ی شرایط بازار مناسب نباشد. عواملی مثل عدم نقد شوندگی یا نوسان شدید می‌تواند اثربخشی تکنیک‌های هج را مختل کند.

انواع هج در فارکس

چند نوع استراتژی‌ پوشش ریسک فارکس وجود دارد (از ساده تا پیچیده) وجود دارد:

1. قراردادهای نقدی (نقطه‌ای) (Spot Contracts)

قرارداد نقدی (نقطه‌ای) توافقی است برای خرید یا فروش ارز، اوراق بهادار یا کالا برای تحویل فوری و پرداخت در همان تاریخ (معمولاً ظرفِ دو روز کاری).

مثال: یک واردکننده‌ی مستقر در آمریکا باید 100 هزار یورو کالا از یک تأمین کننده‌ی اروپایی خریداری کند. نرخ فعلی مبادله‌ی یورو/دلار 1.2000 است.

واردکننده، قراردادی را با یک فروشنده‌ی ارز برای خرید 100 هزار یورو به نرخ فعلی منعقد می‌کند که هزینه‌ی آن 120 هزار دلار (100000 یورو * 1.2000) است.

معامله تسویه می‌شود و واردکننده 100 هزار یوروی مورد نیاز برای پرداخت به تأمین کننده‌ی اروپایی خود را دریافت می‌کند.

ابزارهای بازار پول (Money Market Instruments)

«ابزارهای بازار پول» اغلب، اوراق بدهیِ کوتاه مدتی هستند که برای محافظت در برابر نوسانات نرخ بهره از آن‌ها استفاده می‌شوند؛ آن‌ها معمولاً سررسید یک ساله یا کمتر دارند.

حساب‌های بازار پول، نرخ‌های بهره‌ی بالاتری نسبت به حساب‌های پس‌انداز معمولی ارائه می‌دهند، اما حداقل‌ها و محدودیت‌های بیشتری برای برداشت دارند.

مثال: یک شرکت مستقر در آمریکا یک میلیون دلار، وام 6 ماهه برای تأمین مالی عملیات خود دارد.

این شرکت، پیش‌بینی می‌کند که نرخ بهره در آینده‌ی نزدیک افزایش خواهد یافت که این امر باعث افزایش هزینه‌ی وام این شرکت خواهد شد.

شرکت مذکور برای محافظت از خود در برابر این ریسک، یک میلیون دلار، اوراق خزانه‌ی 6 ماهه (T-Bill) با نرخ بهره‌ی 1.5 درصد خریداری می‌کند.

اگر نرخ بهره همان‌طور که انتظار می‌رود بیشتر شود، شرکت از نرخ بهره‌ی بالاترِ خرید اوراق، سود خواهد برد و هزینه‌ی افزایش یافته‌ی وامش را جبران خواهد کرد.

قراردادهای پیشرو (Forward Contracts)

قرارداد آتی (قرارداد فوروارد) یک قرارداد سفارشی و غیراستاندارد بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی به قیمت مشخص در تاریخ آتی است.

قراردادهای آتی اغلب برای محافظت در برابر نوسانات قیمت یا نرخ ارز استفاده می‌شود.

مثال: یک تاجر قهوه در آمریکا قهوه‌ی خود را از یک تأمین کننده در برزیل می‌خرد.

تاجر مثال ما انتظار دارد در سه ماه به 50 تُن قهوه نیاز داشته باشد.

این تاجر قهوه برای محافظت در برابر نوسانات احتمالی نرخ جفت ارز BRL/USD، با یک فروشنده‌ی ارز، قراردادی منعقد می‌کند تا 300 هزار BRL (هزینه‌ی فرضیِ 50 تن دانه‌ی قهوه) را با نرخ ثابت 0.2000 در مدت سه ماه خریداری کند.

به این ترتیب، این تاجر قهوه می‌تواند هزینه‌ی دانه‌های قهوه را بدون در نظر گرفتن هرگونه تغییر در نرخ ارز، روی 60 هزار دلار (300000 BRL * 0.2000) قفل کند.

معاملات CFD چیست

معاملات CFD مخفف Contract for Difference (قرارداد برای مابه‌التفاوت) است.

معامله‌ی CFD به خرید و فروش قراردادها به ازای تفاوت اشاره دارد که معاملات مشتق‌هایی هستند که به معامله‌گران اجازه می‌دهند که در مورد حرکات قیمتِ ابزارهای مالیِ مختلف بدون داشتن مالکیت واقعی نسبت به دارایی پایه، حدس قیمت بزنند.

در معامله‌ی CFD، خریدار و فروشنده بر روی قیمت توافق می‌کنند و طرفین بدون توجه به تغییرات بعدیُ قیمت، به آن پایبند هستند.

این توافق به کاهش ضررهای احتمالی کمک و فرصت‌هایی برای سود فراهم می‌کند.

نمونه‌هایی از معاملات CFD عبارت‌اند از اوراق قرضه تجاری، سهام شرکت‌ها، کالاها و شاخص‌های سهام.

آموزش هج در فارکس

اما تریدرها چطور می‌توانند از هجینگ استفاده کنند؟!

1. هج مستقیم (Direct Hedge): گاهی یک بروکر فارکس این اجازه را به تریدرهای خود می‌دهد که یک جفت ارز را در آن واحد هم بخرند و هم بفروشند.

خرید و فروش هم‌زمان یک ارز سود و زیان برابر با صفر دارد ولی می‌توان با زمان‌بندی درست از آن سود کرد؛ به عبارت دیگر، در این روش، معامله‌ی اولیه با ضرر بسته می‌شود تا معامله‌ی دوم را بتوان در پوزیشن بهتری انجام داد.

از طرف دیگر در زمانی که یکی از معامله‌ها در جهت خلاف میل شما پیش می‌رود ولی همچنان در سود است، شما می‌توانید از معامله‌ی دوم نیز سود کنید.

هج چندگانه: در این روشِ غیردقیق، دو جفت ارز متفاوت را در برابر یک ارز هج می‌کنند.

مثلاً خرید یورو/ دلار و فروش هم‌زمان دلار/ فرانک، در حقیقت پوشش دادن ریسک دلار (هرچند به‌طور غیردقیق) است.

برخی تریدرهای حرفه‌ای با ترکیبی از جفت ارزها و هج کردن آن‌ها به سود دست می‌یابند که ریسک بالایی دارد.

نکات ضروری برای هجینگ موفق در فارکس

برای تسلط بر پوشش فارکس و به حداکثر رساندن مزایای آن، معامله‌گران باید نکات ضروری زیر را رعایت کنند:

1. تحلیل بازار: شامل تحلیل فاندامنتال (بنیادی) و تحلیل تکنیکال (فنی)
2. انتخاب یک استراتژی پوشش ریسک مناسب: معامله‌گران باید ریسک خود را به‌دقت ارزیابی کنند و هجینگی انتخاب کنند که با اهداف خاص و تحمل ریسک آن‌ها همسو باشد. درک اهداف مالی و افق زمانی آن‌ها برای انتخاب مناسب‌ترین رویکرد، ضروری است.
3. ارزیابی هزینه‌ها و مزایا: استراتژی‌های مختلف هجینگ، هزینه‌ها و منافع متفاوتی دارند.

 معامله‌گران باید این عوامل را ارزیابی کنند تا مطمئن شوند که از مقرون به‌صرفه‌ترین و کارآمدترین تکنیک‌های هجینگ برای شرایط فردی خود استفاده می‌کنند.

اجرای تکنیک‌های هجینگ در فارکس

• اندازه‌ی موقعیت و مدیریت ریسک: باید اندازه‌ی موقعیت خود را به‌دقت محاسبه کنید تا از تعادل بهینه بین محافظت از سرمایه گذاری خود و به حداکثر رساندن سود بالقوه مطمئن شوید.
• نظارت و تنظیم موقعیت‌های هج در فارکس: باید به‌طور مرتب بر موقعیت‌های پوشش ریسک خود نظارت کرده و آماده باشید که در صورت لزوم تنظیمات مجددی انجام دهید. انعطاف پذیری و سازگاری، کلید حفظ استراتژی هجینگ در فارکس است.
• بررسی نمونه‌های واقعیِ هجینگ در فارکس: بررسی نمونه‌های واقعی در مورد استراتژی‌های موفق هجینگ می‌تواند بینش الهام‌بخش و ارزشمندی در اختیار شما قرار دهد.

خطرات و چالش‌های بالقوه در پوشش فارکس

تاجران و معامله‌گران بزرگ هنگام انجام هجینگ موارد زیر را در نظر می‌گیرند:

1. ارزیابی و انتخاب طرف مقابل: معامله‌گران باید هنگام انتخاب طرف مقابل در هجینگ، دقت کنند. ارزیابی ثبات مالی و اعتبار طرف مقابل برای به حداقل رساندن خطرات، حیاتی است.
2. کاهش ریسک طرف مقابل از طریق قراردادها: معامله‌گران در کشورهای خارجی از طریق ایجاد توافقنامه‌های حقوقی قوی که شرایط و ضوابط را مشخص می‌کند، برای محافظت در برابر احتمالات استفاده می‌کنند.
3. رعایت مقررات بین‌المللی
4. در نظر گرفتن تأثیر قوانین محلی بر هجینگ

چالش‌های روانی هج در فارکس

کنترل احساسات در حین هجینگ: هج فارکس می‌تواند از نظر احساسی سخت باشد، چون مستلزم اتخاذ تصمیمات دشوار در زمان‌های عدم اطمینان و نوسانات بازار است.

باید با ایجاد انعطاف پذیری عاطفی و نظم و انضباط متمرکز بمانید و انتخاب‌های منطقی داشته باشید.

ارزیابی عملکرد و اثربخشی پوشش استراتژی هج تریدینگ

برای تعیین موفقیت و اثربخشی استراتژی‌های پوشش ریسک، لازم است تکنیک‌های ارزیابی زیر را در نظر بگیرید:

1. اندازه گیری موفقیت پوشش ریسک

باید شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) را برای ارزیابی موفقیت فعالیت‌های پوشش ریسک خود شناسایی کنید که عبارت است از:

• میزان سودآوری
• بازده تعدیل شده بر اساس ریسک
• کاهش نوسانات نزولی
• محاسبه نسبت‌های پوششی و بازده

می‌توانید اثربخشی استراتژی‌های پوشش ریسک خود را با محاسبه‌ی نسبت‌های پوششی و بازده در قالب مشخصات ریسک به ریوارد و عملکرد مربوطه اندازه گیری کنید.

• اهمیت تحلیل سوابق

تجزیه و تحلیل داده‌های قبلی به شما اجازه می‌دهد تا عملکرد گذشته‌ی استراتژی‌های هجینگ خود را ارزیابی کنید.

گرفتن بک‌تست، بینشی در مورد نحوه‌ی عملکرد استراتژی‌های هج در فارکس در شرایط مختلف بازار ارائه می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا رویکرد خود را بهینه کنید.