پیپ یکی از مفاهیم اصلی در بازار فارکس است و به‌عنوان کوچک‌ترین واحد تغییرات قیمتی جفت‌ارزها شناخته می‌شود. در بروکر ارانته با پلتفرم‌های محبوب متاتریدر ۴ و ۵، ابزارهای متنوعی برای اندازه‌گیری پیپ وجود دارد که به معامله‌گران کمک می‌کند تا تغییرات قیمت، سود و زیان معاملات خود را دقیق‌تر محاسبه کنند. برای مثال، در این پلتفرم‌ها با استفاده از ابزار Crosshair (سرتیر) خطوط افقی، اندیکاتورهای محاسبه‌گر پیپ و ماشین‌حساب‌های آنلاین می‌توانید فاصله قیمت را بر حسب پیپ بسنجید و ارزش پیپ را بر اساس حجم معامله تعیین کنید.

پیش از هر چیز باید بدانیم که پیپ (PIP) به چه معناست. یک پیپ کوچک‌ترین تغییر ممکن در قیمت یک جفت‌ارز است (بجز مقادیر کوچکتر که به «پیپت» موسوم هستند). در بیشتر جفت‌ارزهای فارکس یک پیپ برابر با ۰.۰۰۰۱ تغییر قیمتی است و تنها در جفت‌ارزهای مبتنی بر ین ژاپن (مثل USD/JPY) معادل ۰.۰۱ است. برای مثال، اگر قیمت EUR/USD از ۱.۰۹۲۵ به ۱.۰۹۲۶ تغییر کند، معادل یک پیپ افزایش قیمت است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، دانستن معنای دقیق یک پیپ برای محاسبه سود/ضرر و مدیریت ریسک معاملات ضروری است. در تصویر زیر، مثالی از یک نمودار قیمتی همراه با واحدهای بیت‌کوین دیده می‌شود که هر تغییر جزئی قیمت نیز به‌صورت پیپ قابل اندازه‌گیری است. ابزارهای گفته‌شده به‌ویژه برای کسانی مناسب هستند که می‌خواهند علاوه بر تحلیل کیفی، تحلیل کمی (اندازه‌گیری حرکت قیمت بر حسب پیپ) نیز انجام دهند. در ادامه، ابزارهای اصلی متاتریدر برای اندازه‌گیری پیپ را به همراه آموزش گام‌به‌گام معرفی و بررسی می‌کنیم.

در تصویر بالا مثالی از یک نمودار قیمتی همراه با داده‌های بازار دیده می‌شود. در نمودارهای قیمتی فارکس و ارزهای دیجیتال، هر تغییر جزئی قیمت، که به چشم نیاید نیز به‌صورت پیپ اندازه گرفته می‌شود. ابزارهای گفته‌شده به‌ویژه برای کسانی مناسب هستند که می‌خواهند علاوه بر تحلیل کیفی، تحلیل کمی (اندازه‌گیری حرکت قیمت بر حسب پیپ) نیز انجام دهند. در ادامه، ابزارهای اصلی متاتریدر برای اندازه‌گیری پیپ را به همراه آموزش گام‌به‌گام معرفی و بررسی می‌کنیم.

ابزار Crosshair (سرتیر) در متاتریدر

ابزار Crosshair که در متاتریدر به نام سرتیر نیز شناخته می‌شود، یکی از سریع‌ترین و دقیق‌ترین راه‌ها برای اندازه‌گیری فاصله قیمتی بر حسب پیپ است. برای فعال‌سازی Crosshair می‌توانید در متاتریدر ۴ و ۵ کلید میان‌بر Ctrl + F را فشار دهید یا از منوی ابزارها آیکون مربوط به Crosshair را انتخاب کنید. پس از فعال شدن، نشانگر ماوس به شکل سرتیر درمی‌آید. با کلیک و نگه‌داشتن دکمه چپ روی نقطه‌ی شروع و کشیدن ماوس تا نقطه‌ی پایان، اطلاعات مهمی نمایش داده می‌شود: تعداد کندل‌ها، اختلاف قیمت (به پیپ یا پوینت) و تعداد پیپ بین دو نقطه.

برای نمونه، فرض کنید در چارت EUR/USD در پلتفرم متاتریدر ارانته روی قیمت ۱.۱۰۰۰ کلیک کنید، دکمه چپ را نگه داشته و ماوس را تا قیمت ۱.۱۰۵۰ پایین بکشید. به محض رها کردن دکمه، Crosshair دو نقطه را با یک خط متصل می‌کند و اطلاعات مربوطه را نمایش می‌دهد. مثلاً ممکن است تعداد شمع‌ها بین این نقاط ۵۰ عدد و اختلاف قیمت نیز معادل ۵۰ پیپ باشد. اطلاعات نشان داده‌شده به شکل سه عدد در کنار اشاره‌گر Crosshair قابل مشاهده است. دقت این روش بسیار بالا است، زیرا بر مبنای داده‌های لحظه‌ای نمودار کار می‌کند و نیاز به محاسبه دستی ندارد. به همین دلیل Crosshair ابزاری سریع و دقیق برای تعیین فاصله پیپی در معاملات است.

اندازه‌گیری پیپ با خطوط افقی در متاتریدر

یکی دیگر از روش‌های ساده برای اندازه‌گیری فاصله قیمتی بر حسب پیپ، استفاده از خطوط افقی (Horizontal Lines) است. برای این کار کافی است در چارت متاتریدر ارانته، یک خط افقی را در نقطه‌ی آغاز معامله (مثلاً سطح ورود) و یک خط افقی را در نقطه‌ی پایان معامله (مثلاً هدف سود یا حد ضرر) رسم کنید. سپس تفاوت قیمت بین این دو خط را از هم کم کنید. به‌عنوان مثال، اگر خط اول روی قیمت ۱.۲۰۰۰ و خط دوم روی ۱.۲۰۷۵ قرار داشته باشد، اختلاف قیمت برابر ۰.۰۰۷۵ واحد است. با توجه به اینکه در این جفت‌ارز هر پیپ برابر ۰.۰۰۰۱ است، این اختلاف معادل ۷۵ پیپ خواهد بود. این روش بسیار ساده است و برای بررسی سریع نوسانات قیمت مناسب می‌باشد، اما دقت آن معمولاً کمتر از ابزارهای خودکار مانند Crosshair یا اندیکاتورهای پیپ‌متر است.

اندیکاتورهای Pip Meter و محاسبه‌گر خودکار پیپ

برای تسهیل کار معامله‌گران، اندیکاتورهای متنوعی وجود دارند که محاسبه پیپ را خودکار می‌کنند. این اندیکاتورها که معمولاً با نام‌هایی مانند Pip Counter یا Pip Meter شناخته می‌شوند، مقدار پیپ سود یا ضرر پوزیشن‌های باز را مستقیماً روی چارت نمایش می‌دهند. به‌عنوان مثال، می‌توانید یک اندیکاتور رایگان Pip Counter را به چارت متاتریدر اضافه کنید تا پیپ‌های حاصل از معامله فعلی محاسبه شود. استفاده از این اندیکاتورها باعث صرفه‌جویی در زمان شده و احتمال خطا در محاسبات دستی را کاهش می‌دهد.

ماشین حساب پیپ

علاوه بر ابزارهای فوق، می‌توانید از ماشین‌حساب‌های پیپ آنلاین استفاده کنید تا در سریع‌ترین زمان ارزش پیپ را بر حسب ارز حساب خود محاسبه نمایید. این ماشین‌حساب‌ها معمولاً از شما می‌خواهند جفت‌ارز، حجم معامله (لات) و ارز حساب را وارد کنید، سپس ارزش هر پیپ را نمایش می‌دهند. به‌عنوان مثال، سایت‌های مرجع فارکس ماشین‌حساب ارزش پیپ دارند که می‌توانید به‌صورت رایگان از آن‌ها استفاده کنید. این ابزارها به شما امکان می‌دهند تا پیش از انجام معامله با ارانته، ارزش دقیق پیپ‌ها را محاسبه کرده و تصمیمات بهتری در مدیریت ریسک خود بگیرید.

مثال‌های معاملاتی کاربردی

مثال ۱: معامله EUR/USD در بروکر ارانته. فرض کنید یک پوزیشن خرید در جفت EUR/USD در قیمت ۱.۱۲۳۴۵ باز کرده‌اید و در قیمت ۱.۱۲۵۰۰ خارج می‌شوید. برای محاسبه تعداد پیپ بین این دو قیمت، Crosshair را فعال می‌کنید و فاصله را اندازه می‌گیرید؛ مثلاً Crosshair نشان می‌دهد که مقدار تغییر قیمت ۰.۰۱۵۵ معادل ۱۵.۵ پیپ است. اگر حجم معامله ۱ لات استاندارد (۱۰۰٬۰۰۰ واحد) باشد، این مقدار پیپ معادل سود ۱۵.۵ پیپ در ارز حساب (مثلاً دلار) خواهد بود.

مثال ۲: استفاده از خطوط افقی برای EUR/USD. فرض کنید در چارت EUR/USD یک سطح حمایت در ۱.۲۰۰۰ و یک سطح مقاومت در ۱.۲۰۷۵ مشاهده می‌کنید. دو خط افقی رسم کنید: یکی در ۱.۲۰۰۰ و دیگری در ۱.۲۰۷۵. اختلاف قیمت این دو خط برابر ۰.۰۰۷۵ واحد است؛ از آنجا که برای EUR/USD یک پیپ برابر ۰.۰۰۰۱ است، این اختلاف معادل ۷۵ پیپ خواهد بود.

مثال ۳: معامله GBP/JPY در بروکر ارانته. فرض کنید پوزیشن فروش GBP/JPY را در قیمت ۱۵۳.۴۵ باز کرده و در ۱۵۲.۹۵ می‌بندید. Crosshair فاصله قیمت ۰.۵۰ را نشان می‌دهد. چون این جفت‌ارز پایه ین ژاپن دارد و هر پیپ برابر ۰.۰۱ است، این تغییر برابر ۵۰ پیپ می‌شود.

مثال ۴: محاسبه ارزش پیپ در حساب دلار. فرض کنید ۱ لات استاندارد EUR/USD خریداری می‌کنید. هر پیپ برای EUR/USD (با ارز حساب USD) معادل ۱۰ دلار است. اگر حد ضرر یا حد سودی به اندازه ۲۰ پیپ تنظیم کنید، ارزش ۲۰ پیپ برابر ۲۰۰ دلار خواهد بود.

مثال ۵: معامله طلا (XAU/USD) در بروکر. فلز طلا در حساب USD معامله می‌شود و یک پیپ آن برابر ۰.۰۱ دلار است. فرض کنید طلا را در قیمت ۱۸۰۰.۰ دلار بفروشید و در ۱۷۹۹.۰ دلار خرید مجدد کنید. این تفاوت قیمت ۱.۰ واحد است که معادل ۱۰ پیپ می‌شود.

مثال ۶: استفاده از اندیکاتور Pip Counter. اگر یک اندیکاتور Pip Meter روی نمودار نصب کنید، به‌عنوان مثال پس از باز کردن معامله GBP/USD و حرکت قیمت به سمت هدف، اندیکاتور به‌طور خودکار نشان می‌دهد که از نقطه ورود تا نرخ فعلی مثلاً ۱۲۰ پیپ حرکت کرده‌اید.

مثال ۷: معامله USD/JPY در حساب EUR. فرض کنید در حسابی با واحد EUR معامله می‌کنید. اگر یک لات USD/JPY را در ۱۱۰.۰۰ بخرید و تا ۱۱۰.۵۰ نگه دارید (۵۰ پیپ)، باید مقدار این ۵۰ پیپ را به یورو تبدیل کنید. برای این کار ابتدا ارزش دلاری هر پیپ (برای USD/JPY هر پیپ حدود ۹.۰۹ دلار برای یک لات) را محاسبه کرده و سپس به یورو تبدیل می‌کنید.

مثال ۸: تعیین حدضرر و حدسود. در یک تحلیل EUR/USD حدسود را ۱۰۰ پیپ و حدضرر را ۵۰ پیپ تنظیم می‌کنید. با استفاده از Crosshair یا خطوط افقی فاصله میان قیمت ورود با قیمت‌های حدسود/حدضرر را اندازه‌گیری کرده و مطمئن می‌شوید این مقادیر به‌درستی تنظیم شده‌اند.

مثال ۹: معامله EUR/GBP. در حساب دلاری بروکر ارانته یک لات EUR/GBP را در ۰.۸۵۰۰ می‌خرید و با Crosshair فاصله تا ۰.۸۶۰۰ را اندازه می‌گیرید. اختلاف قیمت ۰.۰۱ برابر ۱۰۰ پیپ است و با توجه به حجم معامله، سود یا ضرر شما قابل محاسبه خواهد بود.

مثال ۱۰: بررسی زمان‌بندی معاملاتی. در متاتریدر ارانته با فعال‌سازی Crosshair می‌توانید زمان و تاریخ آغاز و پایان حرکت قیمت را مشاهده کنید. مثلاً می‌توانید ببینید چند کندل در یک بازه زمانی حرکت کرده و چند پیپ طی شده است، که این اطلاعات در تحلیل معاملات و مدیریت زمان ورود/خروج مفید است.

جدول مقایسه ارزش پیپ بر حسب حجم معامله

جدول مقایسه ابزارهای اندازه‌گیری پیپ

نکات کلیدی

• ابزار Crosshair (سرتیر) در MT4/MT5 ارانته با فعال‌سازی (کلید Ctrl+F) امکان اندازه‌گیری دقیق فاصله قیمتی به پیپ را فراهم می‌کند.
• با رسم خطوط افقی در نقاط ورود و خروج معامله می‌توانید تفاوت قیمت را به‌سرعت محاسبه کنید؛ اختلاف قیمت خطوط برابر با تعداد پیپ بین آن‌ها خواهد بود.
• اندیکاتورهای Pip Meter/Pip Counter سود یا ضرر پوزیشن‌های باز را به‌صورت خودکار بر حسب پیپ نمایش می‌دهند و از محاسبه دستی جلوگیری می‌کنند.
• ماشین‌حساب پیپ آنلاین، مانند سایت‌های مرجع فارکس، برای محاسبه‌ی سریع ارزش هر پیپ بر اساس جفت‌ارز و حجم معامله کاربرد دارد.
• ارزش پیپ به طور مستقیم به حجم معامله (لات) و ارز پایه حساب بستگی دارد (برای مثال ۱ لات EUR/USD برابر با ۱۰ دلار برای یک پیپ است). جدول بالا مقادیر مختلف را به‌صورت مقایسه‌ای نشان می‌دهد.
• تمرین و استفاده عملی از این ابزارها، همراه با مثال‌های واقعی، بهترین روش برای تسلط بر محاسبه فاصله قیمتی و مدیریت ریسک معاملات است.

سوالات متداول

• پیپ چیست و چگونه تعریف می‌شود؟
  پیپ (PIP) کوچک‌ترین واحد تغییرات قیمت در جفت‌ارزها است. در بیشتر جفت‌ارزها یک پیپ برابر با ۰.۰۰۰۱ تغییر قیمت است و در جفت‌ارزهای ین ژاپن برابر ۰.۰۱. دانستن مقدار پیپ برای محاسبه سود/زیان و ریسک معاملات ضروری است.
• آیا پیپت (Pipette) چیست؟
  پیپت یک‌دهم پیپ است. زمانی که قیمت با دقت بیشتر (مثلاً ۵ رقم اعشار) نمایش داده می‌شود، تغییر ۰.۰۰۰۰۱ یک پیپت نامیده می‌شود. بنابراین برای محاسبه تغییرات بسیار کوچک‌تر از یک پیپ، از پیپت استفاده می‌شود.
• چگونه ابزار Crosshair را در متاتریدر فعال کنم؟
  برای فعال کردن Crosshair در MT4/MT5 ارانته، کافی است کلید میان‌بر Ctrl+F را فشار دهید یا روی آیکون Crosshair در نوار ابزار کلیک کنید. سپس نشانگر ماوس به شکل سرتیر درمی‌آید و می‌توانید فاصله بین دو نقطه روی نمودار را اندازه‌گیری کنید.
• چگونه با استفاده از Crosshair فاصله پیپی را محاسبه کنیم؟
  پس از فعال کردن Crosshair و کلیک روی نقطه شروع و کشیدن تا نقطه پایان، Crosshair سه عدد مهم نمایش می‌دهد: تعداد کندل بین دو نقطه، اختلاف قیمت (به پیپ یا پوینت) و قیمت نقطه دوم. اختلاف قیمت نمایش‌داده‌شده همان تعداد پیپ بین دو نقطه است.
• چگونه با خطوط افقی پیپ را اندازه بگیریم؟
  در متاتریدر ارانته، یک خط افقی در قیمت ورود معامله و خطی در قیمت هدف یا حدضرر قرار دهید. سپس تفاوت قیمتی این دو خط را از هم کم کنید. نتیجه به‌دست‌آمده (بر حسب واحد قیمت) را به پیپ تبدیل کنید؛ مثلاً اختلاف ۰.۰۱۰۰ در EUR/USD معادل ۱۰۰ پیپ خواهد بود.
• اندیکاتور Pip Meter چیست و چه کاربردی دارد؟
  اندیکاتور Pip Meter (یا Pip Counter) ابزاری است که مقدار پیپ سود یا ضرر پوزیشن‌های باز را به‌صورت خودکار بر روی چارت نشان می‌دهد. با افزودن این اندیکاتورها به نمودار MT4/MT5، محاسبات پیپ به سرعت و با دقت بالا انجام شده و نیازی به اندازه‌گیری دستی نیست.
• ماشین‌حساب پیپ چگونه کار می‌کند؟
  ماشین‌حساب‌های آنلاین پیپ به شما کمک می‌کنند مقدار دقیق ارزش هر پیپ را محاسبه کنید. کافی است جفت‌ارز، حجم معامله (لات) و ارز حساب خود (مثلاً دلار یا یورو) را وارد کنید. سپس ماشین‌حساب ارزش دلاری یا یورویی هر پیپ را نمایش می‌دهد. این امر برای تعیین سود/ضرر پیش از انجام معامله بسیار مفید است.
• آیا ارزش پیپ در حساب‌های ارزی مختلف متفاوت است؟
  بله. در بروکر ارانته می‌توانید حساب‌هایی با ارز پایه مختلف (مثلاً USD و EUR) داشته باشید. ارزش دلاری یا یورویی یک پیپ به حجم معامله و نرخ برابری ارزها بستگی دارد. برای مثال اگر حساب شما دلار باشد، ارزش یک پیپ برای EUR/USD به دلار محاسبه می‌شود، اما اگر حساب یورو باشد، باید نتیجه را به یورو تبدیل کنید. در چنین مواردی استفاده از ماشین‌حساب پیپ برای تبدیل دقیق ارزش توصیه می‌شود.
• تفاوت MT4 و MT5 در اندازه‌گیری پیپ چیست؟
  از نظر ابزار اندازه‌گیری پیپ، MT4 و MT5 بسیار مشابه هستند و هردو Crosshair، خطوط افقی و اندیکاتورهای مذکور را پشتیبانی می‌کنند. تفاوت عمده‌ای در این بخش وجود ندارد و می‌توانید از همین روش‌ها در هر دو نسخه استفاده کنید.

بهترین روش برای یادگیری استفاده از این ابزارها چیست؟
تمرین عملی بهترین روش است. با استفاده از حساب دمو در بروکر ارانته و اجرای مثال‌های واقعی مانند موارد بالا، می‌توانید نحوه استفاده از Crosshair، خطوط افقی و ماشین‌حساب پیپ را به خوبی تمرین کنید. مرور مداوم نتایج به همراه آنالیز معاملات به شما کمک می‌کند در استفاده از این ابزارها مهارت کافی کسب کنید.